Lỗi Nhịp Cung Đàn Và Cung Tình Sử Thi

Bình thơ Lu Hà và Giang Hoa 

Lỗi Nhịp Cung Đàn

hoạ thơ Giang Hoa: Lỡ Cung Tình

Cung oán Văn Quân đọng sử thi

Trường Khanh giọt lệ suối tương vì

Não nề gió thổi câu trăng gió

Thổn thức mây bay khúc tráng bi

Mưa nhỏ chân cầu cây phượng vĩ

Sương rơi phiến đá đóa xuân thì

Liễu hờn tơ rối đêm giông bão

Mai giận trời xanh mộng khắc ghi…!

*Trường Khanh, tức Tư mã Tương Như

Văn Quân là nàng Trác Văn Quân con quan tri huyện Thiểm Tây Trác Bá Lộc.

12.5.2016 Lu Hà

Nguyên tác:  Cung Tình Sử Thi

Dây đàn khép đoạn sử trường thi

Phím gãy quỳnh uyên khổ lụy vì

Hãy uống men lòng say tủi hận

Nâng hồn lạnh buốt cảm sầu bi

Tùng nương cổ mộ đường trơ bóng

Liễu níu bờ hoang lạnh nẻo thì

Giữa cảnh dòng băng tràn suối lệ

Cung tình đẫm mộng bút lời ghi ....

12.05.2016

Thơ: Giang Hoa

Cả hai bài xướng và họa đều mang một tâm trạng buồn giống nhau cho một mối tình tan vỡ tưởng đẹp như Tư Mã Tương Như và nàng Trác Văn Quân. Trong Truyện Kiều Nguyễn Du có nhắc tới mối tình sử thi dạng này:

"Khúc đâu Tư Mã Phượng Cầu

Nghe ra như oán như sầu phải chăng ?"

Nàng Trác Văn Quân thuộc hàng quốc sắc thiên hương, con nhà khuê các của quan huyện Thiểm Tây Trác Bá Lộc. Nàng được gả cho thư sinh Vương Hàm Tân, đỗ tú tài rồi nhưng vẫn tiếp tục việc bút nghiên. Nửa năm hương lửa đang nồng, Hàm Tân bỗng lâm bạo bệnh từ trần. Nửa đời hồng nhan dang dở. Trong suốt thời gian chịu tang, nàng ngồi rũ rượi bên bàn thờ chồng. Bỗng một đêm, văng vẳng từ bên kia sông, tiếng đàn ai oán của chàng Tư Mã  lời ca ai oán não nùng, thương cảm cho người hồng nhan bạc mệnh. Ngón đòn tâm lý cân não này đã thôi thúc nàng Trác Văn Quân nửa đêm trèo tường trốn cha vì biết anh chàng văn nhân tài hoa chỉ là khách vãng lai đi qua. Nấn ná chần chừ sẽ không có cơ hội gặp lại.

Lu Hà:

"Cung oán Văn Quân đọng sử thi

Trường Khanh giọt lệ suối tương vì "

Giang Hoa:

„Dây đàn khép đoạn sử trường thi

Phím gãy quỳnh uyên khổ lụy vì“

Lu Hà theo luật trắc và Giang Hoa luật bằng, cùng nhau gảy khúc đoạn trường tương tư, tương vấn, hoài cổ dạ lang, tuy cả hai  không phải là nhạc sĩ nhạc công chi hết. Bằng hai câu mở đã tạo nên một không gian lạnh lẽo cô liêu. Việt Nam có cung oán ngâm khúc, chinh phụ ngâm là những vần thơ tình cổ nẫu ruột xé gan khách làng thơ tao nhân mặc khách hoài cổ phong lưu đa tình lãng mạn thương hoa tiếc nguyệt.

Buồn lắm ai ơi khi đàn đứt dây tơ, bát nước vơi đầy tình yêu âu yếm chiu chắt tháng ngày thề non hẹn biển hất xuống đất thì làm sao vốc lại được hở giời?

Buồn lắm ai ơi khi đàn đứt dây tơ, bát nước vơi đầy tình yêu âu yếm chiu chắt tháng ngày thề non hẹn biển hất xuống đất thì làm sao vốc lại được hở giời?

Vòng đời ô trược bạc bẽo lòng người đổi thay. Để được làm quan to, Ngô Khởi người nước Vệ đã giết vợ mình người nước Tề để phá tan sự nghi kỵ  của vua nước Lỗ. Theo họcThày Tăng Tử, mẹ chết không về chịu tang nên bị Thày dạy đoạn tuyệt, sau Khởi  sang nước Sở lập bao công trạng làm tướng soái thống lĩnh ba qua, vua Sở chết mất chỗ dựa bị tụi qúy tộc hãm hại vì ghen ghét tài năng của ông.

Chu Mãi Thần vì nghèo nên vợ bỏ đi lấy chồng khác. Sau Mãi Thần làm đến chức thái thú vợ lại tìm đến muốn nối lại dây tơ thì Chu Mãi Thần đổ bát nước xuống bảo vợ cũ: Nước đổ rồi nếu vớt lại được sẽ nối lại tình xưa? Vợ cũ ôm mặt khóc nhưng Chu Mãi Thần cũng chu cấp cho bà ta rất nhiều vàng bạc châu báu và khuyên trở về với người chồng ở nhà, vọ chồng đã có vốn làm ăn.

Thế mới biết người ta sinh ra ở đời trừ bọn gian thần tiểu nhân gía áo túi cơm coi tình yêu như trò đùa thay chồng hoán vợ như thay giày đổi áo, cả các bậc tưởng như tu mi nam tử tài ba học vấn uyên thâm cũng vì bả vinh hoa mà mất đi tâm đức, tài giỏi ranh ma như Ngô Khởi là một nhà quân sự lỗi lạc,  viết ra bộ binh pháp qúy, nhưng bản tính tàn bạo cũng chẳng sống được lâu đoản thọ, đoản mệnh sớm. Khổng Minh cũng tài ba ngang ngửa Quản Trọng, Nhạc Nghị, Ngô Khởi , Tôn Võ. Tuy Gia  Cát Lượng là người trung nghĩa đấy. Nhưng ông hay dùng kế hỏa công sát hại nhiều sanh linh nên cũng hưởng thọ ít.
Vậy tài năng  quân sự như Ngô Khởi , Hạng Võ chẳng uổng phí lắm ru?


Người thì trung hiếu làm đầu kẻ thì quan to chức lớn công danh làm trọng. Cuộc đời dâu bể công hầu vương bá rồi rốt cục cũng chui vào 6 tấm ván mục, tiếng thơm tiếng xấu còn để lại. Chỉ có thơ văn tình yêu thiên sử thi tình là còn sống mãi với thời gian vạn kỷ lưu truyền.

Trờng Khanh tức Tư Mã Tương Như và Trác Văn Quân trai tài gái sắc như trong truyện Tây Suơng Ký một thiên tình sử bi hoan tráng lệ và cũng có cảnh ngộ đàn đứt dây cung như Vương Thúy Kiều và Kim Trọng. Giang Hoa viết: "Phím gãy quỳnh uyên khổ lụy vì“ một mối tình tan vỡ, chia loan rễ thúy kẻ nam người bắc nơi góc bể chân trời...


Lu Hà:

"Não nề gió thổi câu trăng gió

Thổn thức mây bay khúc tráng bi"

Giang Hoa:

"Hãy uống men lòng say tủi hận

Nâng hồn lạnh buốt cảm sầu bi "

Não nề gió thổi, uống chén rượu lòng say tủi hận mà nâng hồn mình lạnh buốt sầu cảm bi ai ngâm khúc tráng bi. Cả hai khổ thơ của Giang Hoa và Lu Hà long lanh như hai giọt thủy ngân, hòa quện hai khối tâm hồn thi nhân đồng điệu cộng hưởng tri ăm thăng hoa để lại cho thế gian một mối sầu thương kim cổ.

 Hai bài thơ giống như hai con chim trống mái phụng cầu hoàng theo tiếng đàn của Tư mã Tương Như.

"Chim phượng, chim phượng về cố hương,

Ngao du bốn bể tìm chim hoàng

Thời chưa gặp chừ, luống lỡ làng.

Hôm nay bước đến chốn thênh thang.

Có cô gái đẹp ở đài trang,

Nhà gần người xa não tâm tràng.

Ước gì giao kết đôi uyên ương,

Bay liệng cùng nhau thỏa mọi đường."

Lu Hà:

"Mưa nhỏ chân cầu cây phượng vĩ

Sương rơi phiến đá đóa xuân thì "

Giang Hoa:

"Tùng nương cổ mộ đường trơ bóng

Liễu níu bờ hoang lạnh nẻo thì"

Những giọt mưa thánh thót trải dài những chỗ mà họ từng bên nhau chân cầu phong rêu dưới gốc cạy phuợng vĩ nay rụng cánh hoa tàn đồng cảnh với hàng tùng nương phong vũ trơ bóng mộ cổ ven đường.... Nhũng hạt sương rơi xuống phiến đá họ từng ôm nhau hôn nhau như hoài vọng về một tuổi xuân thì hoa tươi mơn mởn ngày xưa và hiện tại là những cành liểu cũng dần dần tàn lụi níu kéo nuối tiếc đôi bờ hoang lạnh xót xa não nùng...

Lu Hà:

"Liễu hờn tơ rối đêm giông bão

Mai giận trời xanh mộng khắc ghi…!"

Giang Hoa:

"Giữa cảnh dòng băng tràn suối lệ

Cung tình đẫm mộng bút lời ghi ..."

Cuộc tình tan vỡ do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan do bản thân hay do gia đình xã hội lề thói lễ giáo định chế ràng buộc...? Nhưng thiệt thòi nhất vẫn là người phụ nữ. Người Việt Nam vẫn còn quan niệm lạc hậu, trọng nam khinh nữ. Trai thì 5 thê bảy thiếp, gái chính chuyên một chồng. Người đàn ông đa tình đa sầu như Hàn Mạc Tử hay Đinh Hùng thì không nói làm gì. Các anh ấy là văn nhân chỉ biết làm thơ tình ái tặng đời bản thân thì còn trinh nguyên, anh Đinh Hùng thì lão phu không biết nhưng Hàn Mạc Tử thì ngay đến cái hôn cũng không có. Liễu hờn tơ rối đêm giông bão chỉ cuộc tình bão tố trầm luân gữa cảnh dòng lệ chảy ra thành suối băng như cây mai cành trúc giận trời xanh thăm thẳm cay nghiệt một cung tình đậm mộng mị ảo não khắc cốt ghi xuơng không bút lời nào tả hết.

Hai bài đường thi Lu Hà và Giang Hoa chắc chắn sẽ được người đời có lương tâm trình độ văn học thẩm mỹ cao đánh gía đúng giá trị đích thực. Nếu có trót đăng ở facebook , xin hãy trân trọng nghệ thuật công sức người viết và biết dằn lòng  sân hận cay cú, gác bỏ tỵ hiềm ghen ghét đố kỵ hằn học linh tinh là cái may chung cho nước nhà.

12.5.2016 Lu Hà