TƯƠNG TƯ VƯƠNG VẤN

 

Xôn xao ngây ngất nắng trào

Chập chờn hoa lá bướm đào vờn quanh

Ngẩn ngơ trái mọng vườn xanh

Nụ cười chan chưá chân thành ban mai

Đêm qua trằn trọc canh dài

Sáng nay thổn thức mãi hoài hồn thơ

Đào nguyên lạc lối bơ vơ

Thuyền tôi mất lái bến bờ nào đây...?

Ưu phiền lưu lạc đắng cay

Bỗng đâu trước cưả đắm say hương tình

Trúc xinh em mọc bên đình

Cầm ca xao xuyến chúng mình chiêm bao

Trôi theo cảm xúc nôn nao

Trong sương ngư phủ nghẹn ngào mờ xa

Đố ai với được trăng ngà

Tình yêu hiểu được bóng tà hoàng hôn..

Dầm chân biển cát sóng cồn

Thương đời xa mạc bồn chồn khát khao

Tôi còn khờ dại ngu ngơ

Trắng tinh tờ giấy tôn thờ em ơi!

Dạm trường ai vẽ xa xôi

Phiến sầu biền biệt chân trời biển khơi

Nhạc vàng thánh thót chơi vơi

Tương tư vương vấn nào nơi chốn về...!

thơ cảm tác khi đọc bài" Vì Sao" cuả Xuân Diệu

25.9.2012 Lu Hà

Nguyên Tác:

Vì Sao

Tác Giả: Xuân Diệu

Bữa trước, riêng hai dưới nắng đào,

Nhìn tôi cô muốn hỏi "vì sao?"

Khi tôi đến kiếm trên môi đẹp

Một thoáng cười yêu thỏa khát khao.

- Vì sao giáp mặt buổi đầu tiên,

Tôi đã đày thân giữa xứ phiền,

Không thể vô tình qua trước cửa,

Biết rằng gặp gỡ đã vô duyên?

Ai đem phân chất một mùi hương

Hay bản cầm ca! Tôi chỉ thương,

Chỉ lặng chuồi theo giòng cảm xúc,

Như thuyền ngư phủ lạc trong sương.

Làm sao cắt nghĩa được tình yêu!

Có nghĩa gì đâu, một buổi chiều

Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt,

Bằng mây nhẹ nhẹ, gió hiu hiu...

Cô hãy là nơi mấy khóm dừa

Dầm chân trong nước, đứng say sưa,

Cho tôi là kẻ qua sa mạc

Tạm lánh hè gay; - thế cũng vừa.

Rồi một ngày mai, tôi sẽ đi

Vì sao, ai nỡ hỏi làm chi!

Tôi khờ khạo lắm, ngu ngơ quá,

Chỉ biết yêu thôi, chẳng hiểu gì.

Nhận xét:

Xuân Diệu cả đời hình như làm được 165 bài thơ tình viết trước hay sau khi theo cách mạng, có thể nói đáng gọi là thơ. Nhưng tôi không thích thơ ông Xuân Diệu, tôi chỉ thích thơTản Đà, Nguyễn Bính, Hàn Mạc Tử, Hồ Dzech, Vũ Hoàng Chương, Bùi Giáng v. v... Nhưng bài thơ nào cuả ông Xuân Diệu tôi cũng bắt buộc phải đọc để nghiên cứu. Đáng tiếc 165 bài thơ có thể đáng gọi là thơ lại tự chính tay Xuân Diệu đốt đi, tự phỉ nhổ để chuyên sâu vào làm thơ ca ngợi đảng và ông bác Hồ gì đó. Theo tôi đã là người quân tử chính danh thì phải là người nhất ngôn cửu đỉnh tứ mã nan truy. Nghĩa là lời mình nói ra viết ra phải có giá trị nặng như 9 cái đỉnh tức là 9 cái lư hương đúc bằng đồng mỗi cái nặng chừng 200 cân. Nói ra viết ra cái gì phải có suy nghĩ, nếu anh tuột miệng nói ra viết ra thì đến con ngựa tứ tức ngựa xích thố đuổi không kịp và đừng hy vọng lấy lại. Vậy ông Xuân Diệu tự đốt đi tập thơ của mình khoảng 165 bài và thề thốt trước đảng kỷ là nó không có giá trị gì cả. Cớ làm sao mà miền Nam cộng hoà vì thiếu người hùng tài văn lược hay sao mà còn mang in ấn còn cho vào trương trình giáo dục đào tạo có phải cũng là phường kém tài hớt cái váng thừa người ta thải ra hay sao? Một người có tâm hồn thi sĩ mà tiền hậu bất nhất lươn lẹo như thế hỏi có xứng đáng là nhà thơ của dân tộc không? Và nếu ta đi sâu nghiên cứu phân thích 165 bài thơ của anh chàng Xuân Diệu mới thấy ra những cái vô lý tăm tối kém hiểu biết của Xuân Diệu vì thuổng quá nhiều thơ Pháp mà không dám viết là thơ cảm tác cứ làm như mình tự nghĩ ra để lưà phỉnh người Việt Nam.

Thơ Xuân Diệu đọc tối nghiã và khó hiểu vì theo lối tượng trưng cuả Pháp nhưng với ngôn ngữ Việt Nam thì lại thiếu tính thiếu logich, toàn bài các cung đoạn rời rạc không theo một khối thống nhất. Tôi cũng đọc thơ Pháp đúng ra là ngụ ngôn dịch ra và in bằng tiếng Đức cuả La Fontaine là người làm thơ theo lối ẩn dụ mà ông Xuân Diệu đã học được, để viết ra bằng ngôn ngữ Việt Nam, loại thơ 8 chữ và 7 chữ có trong 165 bài thơ cuả ông ta, thấy đăng trên google chia làm 6 cột, mỗi cột 30 bài. Riêng cột thứ 6 chỉ có 15 bài?
Thơ La Fontaine là một loại thơ chuyên mượn loài vật và đồ vật để miêu tả tính cách, tâm trạng cuả con người như: "Bưã nay lạnh mặt trời đi ngủ sớm" mà ông Xuân Diệu đã học mót và  viết như trong bài "Cảm Xúc". Đọc thì đọc thơ cuả La Fonaine nhưng tôi cứ như nước đổ đầu vịt vì chẳng có cảm xúc gì, cứ phải lần mò tìm ý nghiã rất mệt. Nếu tôi là người Pháp thì là nhẽ khác nhưng là người Việt thì vốn ngoại ngữ cuả mình không thể thẩm thấu được đâu. Theo tôi là người Việt nên làm thơ cho người Việt hiểu, tôi có may mắn đã có có bậc đàn anh đi trước phát quang mở lối dẫn đường như Tản Đà, Nguyễn Bính, Hàn Mạc Tử v. v...
Tôi rất hứng thú với thơ của người Tàu đời nhà Đường, tuy viết bằng chữ Hán nhưng luật bằng trắc rất nghiêm chỉnh như thơ chữ Nôm của ta. Kể cũng lạ thời đó nước Tàu chỉ có 50 triệu dân mà lắm thi tài như vậy? Bây giờ hơn tỷ dân mà chẳng còn mấy ai đủ tầm vóc như Lý Bạch, Đỗ Phủ, Vương Duy.

Theo tôi thơ dịch là loại thơ chán nhất, một bài thơ gốc khi chuyển sang tiếng nước khác chỉ còn giá trị một phần mười thôi như từ Pháp- Nga- Đức- Anh sang tiếng Việt và ngược lại. Chỉ trừ thơ Tàu viết bằng chữ Hán ra tiếng Việt. Đọc những bài thơ dịch cuả Tản Đà còn hay hơn cả bản gốc.

Theo tôi Xuân Diệu mang tiếng làm thơ tình, mà đã là tình thì phải có cảm giác nam nữ ân ái nhưng Xuân Diệu không làm được điều đó như các bạn cuả ông thời đó. Thơ tình Xuân Diệu rất khô khan, may thay cũng có bài này làm tôi chú ý đúng là có tình yêu nam nữ thật và tôi cảm tác thành thơ lục bát.

Thơ Xuân Diệu cố gắng gọt ruã trau truốt cho vần theo một kho từ vựng nhất định mà anh chàng tích trữ được nhưng chỉ mới có ở dạng thơ 8 chữ thông thường và 7 chữ theo lối mới có nguồn gốc từ tứ tuyệt. Lục bát dăm ba bài đa số là lạc vần. Tại sao thơ tình cuả Xuân Diệu khô khan? Bởi vì theo tôi anh chàng không có cảm giác với đàn bà, nói toạc ra có thể là người bị liệt dương, liệt kháng hay là loại đồng cô đồng bóng nặng, ngày nay người ta gọi là Bêđê hay con bóng gì đó ưỡn ẹo nam chẳng ra nam nữ chẳng ra nữ mà làm thơ tình thì khó ngửi lắm.

Hôm nay tôi vô tình đọc và nghe bài hát cuả anh chàng nhạc sĩ Ngô Càn Chiếu, tuy là một bài hát nhưng viết cũng rất thơ theo âm điệu cuả thơ, nỗi nhớ cuả chàng nhạc sĩ với cô nàng nào đó hay cô nàng đó nhớ lại chàng cũng rất lâm ly chan chưá ân tình.. Theo tôi nghe anh chàng này hát cũng thấy mủi lòng xúc động hay hay ra phết. Giá như được mô cô ca sĩ nào đó rên rỉ hát mà nghe mới sướng:

 Tiện thể thôi cũng chép ra luôn, và theo tôi cứ như anh chàng Ngô Càn Chiếu này hoá ra còn tình tứ hơn ông Xuân Diệu nổi tiếng là thi sĩ trong gì đó trong giới văn sĩ Bắc Hà mà anh chàng thợ sắp chữ Hoài Thanh ưu ái, ưu tiên ghi nhận những 15 bài trong cuốn thi nhân Việt Nam dở dở ương ương cuả mình. Còn cô Ngân Giang tài năng xuất chúng như vậy thì lại lờ đi, coi như không có nữ thi sĩ này tồn tại trên đời.

Khi Nỗi Nhớ

Khi nỗi nhớ đang dâng cao vời vợi

Như chiều buồn thổn thức nhớ mây xa

Trao cánh gió bao thương yêu ngập trời

Về nơi xa mang tia nắng chan hòa

Khi nỗi nhớ đang dâng cao ngàn lời

Theo cơn sầu, thương câu hát mặn mà

Còn lại đây là mênh mông nỗi nhớ

Ngàn quạnh hiu miên man giấc ơ thờ

Cho cô liêu kết lên bao lời thơ

Cho đau thương đang tả tơi mộng mơ

Ngày buồn tênh bao nỗi mong chờ

Khi nỗi nhớ đang dâng cao ngập hồn

Theo ngàn lời nức nở như khôn nguôi

Bao vương vấn theo con tim dập dồn

Chờ mong ai trong khắc khoải không rời

Khi nỗi nhớ đang dâng cao chập chùng

Mong ai về ru ấm khúc muôn đời

26-11-2010 Ngô Càn Chiếu

Chào Anh Ngô Càn Chiếu. Tôi rất thích nghe anh tự sáng tác rồi tự hát luôn. Rất tự lực cánh sinh mà không tìm cô ca sĩ nào hát cho mới là độc đáo.

Nhạc Anh viết hay theo nhịp điệu cuả thơ. Tôi sẽ thử cảm tác ra thơ lục bát hay các thể loại khác theo lối thơ chính quy như song thất lục bát hay thơ 7 chữ theo lối hành văn cuả thơ tứ tuyệt. Chúc Anh vui tươi giàu cảm xúc sáng tác và hãy hát lên và tôi sẽ lắng nghe chiêm nghiệm thưởng thức.

Mịt Mờ Sương Rơi!

cảm tác khi nghe nhạc Ngô Càn Chiếu: Khi Nỗi Nhớ

Trong lòng tôi lại nhớ ai

Chiều buồn thổn thức canh dài đêm thâu

Sáng ra tỉnh dậy âu sầu

Gối chăn xô lệch bể dâu đoạn trường...

Ngập trời mây gió yêu thương

Đòi cơn khát vọng quê hương mặn mà

Miên man cánh bướm la đà

Đau thương tơi tả cây đa lá vàng...

Bồn chồn ngọn sóng triều dâng

Tiếng hồn nức nở dở dang lỡ làng

Vấn vương theo bước bẽ bàng

Thời gian cách trở bóng chàng xa xôi...

Chờ mong khắc khoải bồi hồi

Trùng dương xanh thẳm chơi vơi bến bờ

Thuyền tình em dạt ngả nào

Từng thu heo hắt mịt mờ sương rơi!

25.9.2012 Lu Hà